Procesgerichte didactiek 2.0

Het motto van Creëer en Leer is: Creativiteit voor iedereen! Maar hoe doe je dat? Creativiteit stimuleer je door een kind een concreet probleem voor te leggen waarvoor een persoonlijke oplossing moet worden gevonden. Maar daarmee ben je er nog niet. Om problemen op te kunnen lossen heeft een leerling ook kennis en vaardigheden nodig. Creëer en Leer gebruikt daarvoor de  procesgerichte didactiek. De didactiek die ook door de overheid, middels het SLO wordt geadviseerd. Daarnaast hebben we eigen werkvormen bedacht waarmee je creatieve vaardigheden kunt ontwikkelen.

procesgerichte didactiek 2.0
procesgerichte didactiek bouwstenen

Procesgerichte didactiek 2.0

Vormgeven is betekenis geven aan materie door het van vorm te veranderen. Zo ontstaat een product: een vlak/ruimtelijk werkstuk of een presentatie. De weg om tot dat product te komen noemen we het proces: je beschouwt, past werkwijzen toe, onderzoekt en reflecteert. Jij, als leerkracht, begeleidt leerlingen tijdens dat vormgevingsproces. Maar hoe doe je dat?

Met de procesgerichte didactiek 2.0 steken we vol in op de onderzoekscomponent. Leerlingen krijgen onderzoeksstrategieën aangereikt om tot variaties te komen. Ze ontdekken mogelijkheden en experimenteren. Elke les bevat een bouwsteen onderzoek. Middels een filmpje wordt een onderzoeksvaardigheid toegelicht. Daarmee krijgen leerlingen grip op hun onderzoekende gedrag zodat ze voorbij het voor de hand liggende komen.

Om onderzoek te kunnen doen, heb je ook kennis en vaardigheden nodig over materie, werkwijze en vorm. Deze kennis en vaardigheden worden ook met filmpjes toegelicht. We doen dat met de bouwstenen vorm en werkwijze.

Het ontwikkelen van een houding om bewust te kijken naar de wereld om ons heen is ook een belangrijke pijler van de procesgerichte didactiek 2.0. Zo leer je leerlingen over de betekenis van beelden en voorstellingen (beschouwen). Deze procescomponent komt nadrukkelijk aan bod bij de bouwstenen betekenis en vorm.

Het aanbod met de vier didactische bouwstenen verbreedt de mogelijkheden en stelt leerlingen beter in staat om zelf betekenis te geven. Bij Creëer en Leer stellen we dit leerproces nadrukkelijk centraal. Zo ontstaat ruimte voor spel, plezier èn creativiteit. De procesgerichte didactiek 2.0 maakt dat voor iedere leerling mogelijk.

De les in bouwstenen

De procesgerichte didactiek 2.0 hebben we omgezet naar een heldere lesstructuur met vier bouwstenen. Elke bouwsteen bevat een kort filmpje met informatie en instructie. Deze bieden leerkracht en leerling de nodige handvatten en ondersteuning. De lesstructuur is voor elke methode hetzelfde. Dat schept helderheid voor de leerkracht en duidelijkheid voor de leerlingen. De bouwstenen geven je als leerkracht ook de nodige flexibiliteit en autonomie. Je kunt zelf bepalen in welke volgorde je de bouwstenen aanbiedt. Je kunt de filmpjes gebruiken als voorbereiding om de inhoud vervolgens zelf uit te leggen of je bekijkt ze samen met de klas. En wanneer leerlingen de inhoud van de bouwsteen al beheersen, kun je er ook voor kiezen het filmpje over te slaan.

Creatieve vaardigheden

Met creatieve vaardigheden word je niet geboren. Je kunt ze wel leren. Creëer en Leer is de eerste methode die hier nadrukkelijk aandacht aan besteedt. Daarvoor hebben we meerdere instructiefilmpjes met een gevarieerd palet aan werkvormen waarmee je creatief gedrag bij leerlingen kunt uitlokken. Doel is dat leerlingen dit gedrag ook tijdens andere lessen gaan toepassen.

Thematisch werken

De bouwsteen betekenis bestaat uit een kort filmpje of enkele afbeeldingen waarmee het onderwerp van de les wordt geïntroduceerd. We vinden het belangrijk dat onderwijs motiverend en betekenisvol is voor de kinderen. Daarmee houd je hun aandacht en interesse langer vast. Daarom zoeken we voortdurend aansluiting bij thema’s en onderwerpen vanuit andere vakgebieden. Het is voor ons een speerpunt om de onderwerpen die wij op het platform plaatsen goed te laten matchen met de kerndoelen en tussendoelen van SLO en onderwerpen vanuit andere methodes waaronder: IPC, 4xwijzer, Leskracht, Blink, Lijn 3 enz.

Bouw je eigen les

Elke les bestaat uit vier didactische bouwstenen. Daarmee kun je spelen! De bouwstenen vorm en werkwijze kun je aanpassen en/of aanvullen waardoor je oneindig veel nieuwe lescombinaties kunt maken. Zo kun je technieken en thema’s altijd koppelen aan jouw unieke situatie in de klas.

Een voorbeeld: je vind voor een beeldende les een mooi thema met de werkwijze schilderen. Maar schilderen heb je onlangs gedaan. Je had tekenen met pen en inkt in gedachten. Je hoeft de les niet meteen te negeren omdat je de bouwsteen schilderen eenvoudig kunt inwisselen voor de bouwsteen tekenen met pen en inkt. Zo heb je de les op maat gemaakt. Bij dramalessen kan dat ook. Wil je bijvoorbeeld in plaats van de vorm ‘mimiek’, juist aandacht voor ‘houding’ en ‘spelrichting’? Super. Ook dat kun je aanpassen.

Jouw nieuwe samengestelde les is daarna eenvoudig op te slaan als favoriet. Met dit modulaire systeem geeft Creëer en Leer je toegang tot het maken van oneindig veel lescombinaties.

Mijn lesprogramma

Het platform biedt de mogelijkheid om lessen favoriet te maken. Dat kan met bestaande en zelf samengestelde lessen. En daarmee kun je voor jouw klas een eigen onderwijsprogramma maken. Zo kun je voor beeldend en drama een mooi programma voor het hele schooljaar plannen. Per les kun je notities toevoegen, de les afvinken of … aanpassen. Kies je voor ‘alle lesprogramma’s dan zie je in één oogopslag wat je in dat jaar op het gebied van kunst en cultuur hebt gedaan.

procesgerichte didactiek 2.0

Beetje van jezelf en een beetje van C&L

Een methode is een soort receptenboek. In dit geval zijn het doordachte lesvoorstellen en bouwstenen die ondersteuning kunnen bieden om tot goed onderwijs te komen. Maar, zonder leerkracht is ons materiaal nog geen onderwijs. Dat wordt het pas als de leerkracht inspirerend en enthousiasmerend is. Als hij onderwerpen kiest die passen bij de ontwikkelingsfase en interesses van de groep. Als hij belangstelling kan wekken en onderwerpen betekenisvol kan brengen. En daarbij bereid is om de interactie en het avontuur met de kinderen aan te gaan om samen te willen leren.

Procesgerichte didactiek 2.0 studietekst

Wil je meer weten over beeldende vorming en de procesgerichte didactiek 2.0? Bestudeer dan de beknopte tekst waarin je alles leest over de functies van beelden, het vormgevingsproces, creativiteit en didactiek. Met een abonnement op Creëer en Leer/beeldend heb je zelfs toegang tot 14 kennisclips die naadloos op de tekst aansluiten.

creëren kun je leren

Wil je meer weten over de landelijke richtlijnen met betrekking tot de procesgerichte didactiek? Ga naar de webpagina van het SLO waarin het creatieve proces wordt uitgelegd.

Je kunt ook het artikel van Karin Kotte lezen. Hierin wordt voor leerkrachten de procesgerichte didactiek helder uiteen gezet.

Of lees het artikel van Kennisrotonde over de effecten van effectief kunstonderwijs.

Training

Creëer en Leer biedt training en coaching op het gebied van de procesgerichte didactiek.

Leerlijnen

Dankzij het werken met bouwstenen heeft Creëer en Leer glasheldere leerlijnen voor beeldende vorming en drama.

Lesideeën

Wil je weten welke lessen Creëer en Leer aansluiten bij feesten, themadagen en seizoenen?